düşük tansiyon ne demek?

Düşük tansiyon ya da hipotansiyon, düşük kan basıncı demektir; sistolik kan basıncının (büyük tansiyon) 90 mmHg'dan az olmasıdır.

Normal kan basıncının alt limitleri bireyden bireye değişmekle birlikte, sistolik 90, diastolik (küçük tansiyon) 60 mmHg kabul edilmektedir.

Düşük tansiyonun nedeni parasempatik sinir faaliyetinin artması ya da başka rahatsızlıklardır ve genelde halsizlik sendromu göstermektedir. Vücuttaki sodyum ve iyonların dengesizliği ve yetersizliğinde de baş göstermektedir.

Tansiyon düşüklüğünde sık görülen şikayetler baş dönmeleri, kulak çınlaması ve bayılmadır.

Hipotansiyona aşırı egzersiz, aşırı ısı, düşük kan hacmi (hipovolemi),¹, hormonal değişiklikler,²kan damarlarının genişlemesi,³ anemi,⁴ kalp sorunları,⁵ veya endokrin sorunları ⁶ neden olabilir.

Bazı ilaçlar da hipotansiyona neden olabilir.⁷ ortostatik hipotansiyon,⁸ vazovagal senkop,⁹ ve diğer daha nadir durumlar dahil olmak üzere hastalarda hipotansiyona neden olabilen sendromlar da vardır.¹⁰¹¹

Birçok insan için aşırı düşük kan basıncı baş dönmesine ve bayılmaya neden olabilir veya ciddi kalp, endokrin veya nörolojik bozukluklar belirtisi olabilir.¹²

Egzersiz yapan ve fiziksel durumu en iyi olan bazı kişiler için düşük tansiyon normal olabilir.¹³

Tek bir egzersiz seansı hipotansiyonu indükleyebilir ve su bazlı egzersiz hipotansif bir yanıtı indükleyebilir.¹⁴

Hipotansiyon tedavisi intravenöz sıvılar veya vazopresörler kullanımını içerebilir.¹⁵ Vazopresörleri kullanırken 70 mm Hg'den yüksek bir ortalama arter basıncı (MAP) elde etmeye çalışmak, yetişkinlerde 65 mm Hg'den daha yüksek bir MAP elde etmeye çalışmaktan daha iyi sonuçlar vermiyor gibi görünmektedir.¹⁶

Nedenleri

Düşük tansiyon, az kan hacmi,¹⁷ hormonal değişiklikler,¹⁸ kan damarlarının genişlemesi, ilaç yan etkileri,¹⁹ anemi,²⁰ kalp problemleri²¹ veya endokrin problemlerinden kaynaklanabilir.²²

Azalan kan hacmi hipovolemi hipotansiyonun en yaygın nedenidir.²³ Bunun nedeni kanama; açlıktaki gibi yetersiz sıvı alımı; veya ishal veya kusmadan kaynaklanan aşırı sıvı kaybıdır. Hipovolemi, diüretiklerin aşırı kullanımı ile uyarılabilir.²⁴ Düşük tansiyon ayrıca terleme yokluğu, baş dönmesi ve koyu renkli idrarla gösterilebilen sıcak çarpmasına da bağlanabilir.²⁵

Diğer ilaçlar, farklı mekanizmalarla hipotansiyon oluşturabilir. Alfa blokerlarının ya da beta blokerlarının kronik kullanımı hipotansiyona neden olabilir.²⁶ Beta blokerlar hem kalp atış hızını yavaşlatarak hem de kalp kasının pompalama kabiliyetini azaltarak hipotansiyona neden olabilir.²⁷

Normal kan hacmine rağmen şiddetli konjestif kalp yetmezliği, büyük miyokardiyal enfarktüs, kalp kapakçığı sorunları veya çok düşük kalp hızı (bradikardi nedeniyle azalmış kardiyak çıktı) sıklıkla hipotansiyona neden olur ve hızla kardiyojenik şoka ilerleyebilir.²⁸ Aritmi genellikle bu mekanizma ile hipotansiyona neden olur.²⁹

Aşırı vazodilasyon veya kan damarlarının yetersiz daralması (çoğunlukla arteriyoller) hipotansiyona neden olur.³⁰ Bunun nedeni beyin veya omuriliğin yaralanmasının bir sonucu olarak sempatik sinir sistemi çıktısının azalması veya parasempatik aktivitenin artması olabilir.³¹

Otonomik sistemin işleyişinde içsel bir anormallik olan Dysautonomia da hipotansiyona yol açabilir.³² Aşırı vazodilatasyon ayrıca sepsis,³³ asidoz veya nitrat preparatları, kalsiyum kanal blokerları veya AT1 reseptör antagonistleri (Anjiyotensin II, AT1 reseptörleri üzerinde etkilidir) gibi ilaçlardan da kaynaklanabilir. Spinal anestezi ve çoğu inhalasyon ajanları dahil olmak üzere birçok anestezik ajan ve teknik önemli vazodilasyon üretir.³⁴

Meditasyon, yoga veya diğer zihinsel-fizyolojik disiplinler hipotansif etkiler yaratabilir.³⁵

Düşük tansiyon bazı bitkisel ilaçların³⁶ yan etkisidir ve aynı zamanda birkaç ilaçla etkileşime girebilir. Bir örnek "Theobroma cacao" 'daki teobromin, hem vazodilatör hem de diüretik,³⁷ olarak hareketleri yoluyla kan basıncını düşüren³⁸ ve yüksek tansiyonu tedavi etmek için kullanılmıştır.³⁹⁴⁰

Tedavi

Hipotansiyon tedavisi, nedenine bağlıdır. Kronik hipotansiyon nadiren bir semptomdan daha fazlası olarak bulunur. Sağlıklı kişilerde asemptomatik hipotansiyon genellikle tedavi gerektirmez.⁴¹ Diyete elektrolitler eklemek hafif hipotansiyon semptomlarını hafifletebilir.⁴² Sabah dozu kafeini de etkili olabilir. Hastanın hala duyarlı olduğu hafif vakalarda, kişiyi dorsal dekübit (sırt üstü yatarak) pozisyonuna yatırmak ve bacakları kaldırmak toplardamarın (venöz) dönüşü artırarak göğüs ve kafadaki kritik organlara daha fazla kan gitmesini sağlar.⁴³ Trendelenburg pozisyonu, tarihsel olarak kullanılmasına rağmen artık önerilmemektedir.⁴⁴

Hipotansif şok tedavisi her zaman aşağıdaki ilk dört adımı takip eder. Mortalite açısından sonuçlar, hipotansiyonun düzeltilme hızıyla doğrudan bağlantılıdır.⁴⁵ Hipotansiyonu düzeltmedeki ilerlemeyi değerlendirmek için kriterler olduğu gibi hala tartışılan yöntemler parantez içindedir. Septik şok üzerine yapılan bir çalışma, bu genel ilkelerin tanımlanmasını sağlamıştır.⁴⁶ Bununla birlikte, enfeksiyona bağlı hipotansiyona odaklandığından, tüm şiddetli hipotansiyon formlarına uygulanamaz.

1. Hacim resüsitasyonu (genellikle kristaloid veya kan ürün'leri ile)⁴⁷
2. Vazopressor ile kan basıncı desteği (hepsi ölüm riski açısından eşdeğer görünür, norepinefrin ile dopamin'den muhtemelen daha iyi).⁴⁸ 70 mmHg'den daha yüksek bir ortalama arter basıncı (MAP) elde etmeye çalışmak, yetişkinlerde 65 mm Hg'den daha yüksek bir MAP elde etmeye çalışmaktan daha iyi sonuçlar vermiyor gibi görünmektedir.⁴⁹
3. Yeterli doku perfüzyonunu sağlayın (kan veya dobutamin kullanımıyla SvO2 >70'i koruyun)⁵⁰
4. Altta yatan sorunu ele alın (yani, enfarktüs için enfeksiyon, stent veya CABG (koroner arter baypas greft cerrahisi) için antibiyotik, steroidler için adrenal yetmezlik, vb...)⁵¹

Bir kişinin sıvılardan fayda sağlayıp sağlamayacağını belirlemenin en iyi yolu, pasif bacak kaldırma yapmak ve ardından kalpten çıkış ölçmektir.⁵²

İlaç tedavisi

Kronik hipotansiyon bazen ilaç kullanımını gerektirir.⁵³ Yaygın olarak kullanılan bazı ilaçlar arasında Midodrin ve Noradrenalin ve öncül (L-DOPS gibi Fludrokortizon, Eritropoietin ve Sempatomimetikler bulunur).⁵⁴

• Fludrokortizon, kronik hipotansiyonu veya dirençli ortostatik hipotansiyonu olan hastalar için (kalp yetmezliğinin yokluğunda) birinci basamak tedavidir.⁵⁵ Damar içi hacmi artırarak çalışır.⁵⁶
• Midodrin şiddetli ortostatik hipotansiyon için kullanılan bir tedavidir ve periferik vasküler direnci artırarak çalışır.⁵⁷
• Noradrenalin ve öncüsü L-DOPS vasküler tonusu artırarak birincil otonomik disfonksiyon için kullanılır.⁵⁸
• Eritropoietin, nörojenik ortostatik hipotansiyonu olan hastalara verilir ve damar hacmini ve viskoziteyi artırarak çalışır.⁵⁹

Ayrıca bakınız

• Kan basıncı (tansiyon)
• Yüksek tansiyon

Kaynakça

Orijinal kaynak: düşük tansiyon. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩
4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩
13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩
17. ↩
18. ↩
19. ↩
20. ↩
21. ↩
22. ↩
23. ↩
24. ↩
25. ↩
26. ↩
27. ↩
28. ↩
29. ↩
30. ↩
31. ↩
32. ↩
33. ↩
34. ↩
35. ↩
36. ↩
37. ↩
38. ↩

39. Theobromine Chemistry – Theobromine in Chocolate . Chemistry.about.com (May 12, 2013). Retrieved on 2013-05-30. ↩

40. ↩
41. ↩
42. ↩
43. ↩
44. ↩
45. ↩
46. ↩
47. ↩
48. ↩
49. ↩
50. ↩
51. ↩
52. ↩
53. ↩
54. ↩
55. ↩
56. ↩
57. ↩
58. ↩
59. ↩

Kategoriler